Câu hỏi: Anh trai tôi có mua nhà đất và xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đứng tên anh tôi. Tuy nhiên, đang trong thời gian chờ cấp Giấy chứng nhận thì anh tôi bị tai nạn qua đời. Luật sư cho tôi hỏi cần xử lý như thế nào trong trường hợp này? Anh trai tôi có được đứng tên trên Giấy chứng nhận không?
Nhat Binh Law cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến cho chúng tôi. Với câu hỏi của bạn, Nhat Binh Law xin đưa ra quan điểm giải đáp như sau:
Theo quy định tại khoản 4 Điều 79 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai về Trình tự, thủ tục chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của vợ hoặc chồng thành của chung vợ và chồng:
“…
4. Trường hợp người đề nghị cấp Giấy chứng nhận đã chết trước khi được trao Giấy chứng nhận thì người được thừa kế quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật thừa kế nộp bổ sung giấy tờ về thừa kế theo quy định.
Văn phòng đăng ký đất đai xác nhận thừa kế vào Giấy chứng nhận đã ký hoặc lập hồ sơ để trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người được thừa kế theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Người được thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài chính về quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất trong trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đã chết phải thực hiện theo quy định của pháp luật.
…”
Căn cứ quy định trên, người được thừa kế quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật thực hiện nộp bổ sung giấy tờ về thừa kế theo quy định. Theo đó, người được thừa kế quyền sử dụng đất có 02 trường hợp sau:
Trường hợp 1: Anh trai bạn chết có để lại di chúc. Lúc này người được thừa kế quyền sử dụng đất xác định theo nội dung di chúc.
Trường hợp 2: Anh trai bạn chết không để lại di chúc. Lúc này thừa kế theo pháp luật sẽ được áp dụng theo các căn cứ sau:
Khoản 1 Điều 650 Bộ luật dân sự năm 2015 (BLDS):
“1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
a) Không có di chúc;
b) Di chúc không hợp pháp;
c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
…”
Khoản 1 Điều 651 BLDS:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
…”
Do đó, người thừa kế hợp pháp quyền sử dụng đất của anh trai bạn gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của anh bạn. Trường hợp không còn ai ở hàng thừa kế thứ nhất thì lần lượt hàng thừa kế thứ hai, thứ ba sẽ được áp dụng.
Đồng thời, anh trai bạn đã chết thì không thể đứng tên trên Giấy chứng nhận do không thể thực hiện các quyền và nghĩa vụ và nghĩa vụ theo quy định pháp luật. Trường hợp của anh bạn, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ được cấp cho những người được thừa kế theo quy định của pháp luật thừa kế.
Trên đây là toàn bộ quan điểm tư vấn của Nhat Binh Law đối với vấn đề pháp lý của anh/chị. Trường hợp có bất kỳ thắc mắc nào vui lòng liên hệ chúng tôi để được giải đáp.
Trân trọng./.
VĂN PHÒNG LUẬT SƯ NHẬT BÌNH
Nhat Binh Law - NBL
Địa chỉ: 125K đường số 14, P. Bình Hưng Hòa A, Q. Bình Tân, TP.HCM
Điện thoại: (+84)28.6658.8181 - 0907.299.951 (Mr. Ls Huỳnh Trung Hiếu)
Email: nhatbinhlaw@luatsurienghcm.com, Website: luatsunhatbinh.com
Địa chỉ: 
Điện thoại: 
Email:
Website: 
